ข้อควรรู้ก่อนตรวจสุขภาพ
การตรวจสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญที่แท้จริง เพราะมีโรคหลายชนิดที่เกิดขึ้นแล้ว แต่กลับไม่แสดงอาการกลายเป็นภัยเงียบสร้างความเสียหายให้แก่ร่างกายของเรา หากได้รับการตรวจค้นตั้งแต่ระยะแรกเริ่มเมื่อพบก็จะทำให้การรักษาง่ายขึ้น อีกทั้งมีโอกาสหายขาดได้
การตรวจสุขภาพต้องตรวจให้เหมาะสมกับตัวเรา เริ่มตั้งแต่วัยเด็ก โดยเน้นเรื่องการให้วัคซีนเพื่อป้องกันโรครวมถึงการตรวจการเจริญเติบโตและพัฒนาการว่าสมวัยหรือไม่ เพื่อป้องกันความผิดปกติต่างๆ ที่สำคัญการตรวจสุขภาพตั้งแต่เด็กจะทำให้แพทย์สามารถตรวจหาปัจจัยเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อน ที่อาจจะเกิดกับวัยเด็กและให้การรักษาได้ทันท่วงที เมื่อก้าวเข้าสู่วัยรุ่นหรือวัยเจริญพันธุ์ควรได้รับการตรวจเฉพาะทางเพิ่มขึ้น ได้แก่ โรคทางสูตินรีเวช ภาวะสุขภาพหัวใจ เป็นต้น เมื่อก้าวสู่วัยสูงอายุการตรวจสุขภาพเพื่อมุ่งเน้นถึงการค้นหาโรคและการชะลอความเสื่อม ในวัยสูงอายุนี้ควรเลี่ยงการเกิดอุบัติเหตุจากความเสื่อมถอยของร่างกาย
การตรวจสุขภาพประจำปีไม่จำเป็นต้องตรวจทุกปีเสมอไป แต่ควรเป็นการตรวจตามระยะ ตามความจำเป็นของแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับเพศ อายุ และโอกาสเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย เช่น โรคทางพันธุกรรม เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง เป็นต้น
การตรวจสุขภาพที่ดีควรให้ข้อมูลแพทย์อย่างละเอียด หลายท่านมักเข้าใจว่าการตรวจสุขภาพ คือ การค้นหาโรค โดยตรวจทางแล็บปฏิบัติการและมุ่งเน้นการรักษาหรือการรับประทานยาเพื่อป้องกันโรคเท่านั้น จึงละเลยการดูแลสุขภาพตนเอง แท้จริงการตรวจสุขภาพที่ถูกต้อง คือการให้ความสำคัญกับข้อมูล การซักประวัติของแพทย์เพื่อค้นหาปัจจัยเสี่ยงจากพฤติกรรมต่างๆที่ปฏิบัติอยู่ทุกวันตลอดทั้งปีเพื่อวินิจฉัยว่า คุณมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหรือไม่ จากนั้นจึงเข้าสู่ขั้นตอนการตรวจร่างกายและเมื่อทราบผลการตรวจร่างกายแล้วควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ โดยหันกลับมาใส่ใจดูแลสุขภาพด้วยตัวคุณเอง
นอกจากนั้น เรายังสามารถตรวจสุขภาพด้วยตัวเองได้โดยการสังเกตพฤติกรรม เช่น น้ำหนัก การวัดรอบเอว ว่าอยู่ในภาวะลงพุงหรือไม่ โดยวัดในแนวสะดือ นำค่าที่ได้ไปหารด้วยส่วนสูง ซึ่งคนปกติจะมีค่าเส้นรอบเอวไม่เกินครึ่งหนึ่งของส่วนสูง หากค่าเกินแสดงว่ามีภาวะลงพุงซึ่งมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจขาดเลือด หรือหลอดเลือดสมองตีบ เป็นต้น
การเตรียมตัวก่อนตรวจสุขภาพ
- ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 6-8 ชม. ก่อนรับการตรวจสุขภาพ หากอดนอนอาจทำให้ ผลการตรวจผิดปกติ โดยเฉพาะความดันโลหิต การเต้นของหัวใจ อุณหภูมิของร่างกาย อาจทำให้แพทย์ไม่สามารถประเมินได้ว่ามีความผิดปกติจริงหรือไม่
- งดอาหารและเครื่องดื่ม อย่างน้อย 8-10 ชม. ก่อนตรวจสุขภาพ (สามารถจิบน้ำเปล่าได้เล็กน้อย)
- งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างน้อย 24 ชม. ก่อนตรวจสุขภาพ เนื่องจากยาและแอลกอฮอล์ อาจมีผลต่อการตรวจบางอย่าง
- หากท่านมีโรคประจำตัวหรือประวัติการตรวจสุขภาพ กรุณานำผลมาด้วยเพื่อประกอบการวินิจฉัย
- หากท่านกำลังรับประทานยาเพื่อควบคุมความดันโลหิต ท่านสามารถทานยาต่อได้ (หากท่านมีโรคประจำตัวที่มียารับประทานประจำ กรุณานำยามาให้แพทย์ดูด้วย)
- สำหรับสุภาพสตรีที่ต้องการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ไม่ควรอยู่ในช่วงก่อนและหลังการมีประจำเดือน 7 วัน
- กรณีสงสัยว่าตั้งครรภ์ โปรดแจ้งเจ้าหน้าที่และแพทย์ให้ทราบ เพื่องดการตรวจด้วยเอกซเรย์
- การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม ควรหลีกเลี่ยงการตรวจในช่วงมีประจำเดือนเนื่องจากเต้านมจะมีความคัดตึงอาจทำให้เจ็บขณะตรวจ
- ควรสวมเสื้อผ้าที่สะดวกต่อการผลัดเปลี่ยนขณะรับการตรวจสุขภาพ